![](/media/lib/442/n-paczki-0399a8a087dfca012a688e455d691149.jpg)
Tłusty czwartek, pączki i ostatki okiem specjalistek z PAN-u
11 lutego 2021, 11:47Tłusty czwartek kojarzy się z pączkami. Czym różnią się współczesne pączki od tych wysmażanych kilka wieków temu? Jakie zwyczaje towarzyszyły świętowaniu końcówki karnawału? Na te pytania odpowiedziały specjalistki z Archiwum PAN w Warszawie oraz Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
![](/media/lib/289/n-inskrypcja-69e42b47c1587a95a0030d1de1e204e0.jpg)
Ponownie odnaleziona inskrypcja opisuje koniec epoki brązu i wyjaśnia historyczną zagadkę
11 października 2017, 09:02Ponownie odkryto najdłuższy ze znanych nam tekstów końca epoki brązu. Znaleziony z 1878 roku napis opisuje inwazję Ludów Morza na państwo Hetytów. Mamy więc tutaj do czynienia z opisem końca epoki brązu i jednocześnie z rozwiązaniem zagadki dotyczącej wydarzeń sprzed 3000 lat w basenie Morza Śródziemnego i pochodzenia Ludów Morza.
![](/media/lib/449/n-sniardwy-f1af533ba59252654851edb4e4323459.jpg)
Odnaleziono najstarszą szczegółową mapę z obszaru dzisiejszych Mazur. Jest datowana na XVI w.
25 marca 2021, 13:29Dr Robert Klimek, redaktor pisma Masovia, odkrył w archiwum Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz w Berlinie-Dahlem najstarszą znaną mapę szczegółową z obszaru dzisiejszych Mazur. Rękopiśmienna mapa przestawia drogę wodą z Ryna przez Wielkie Jeziora Mazurskie i rzekę Pisę aż do granicy zakonu krzyżackiego (Księstwa Prus) z Mazowszem. Specjalista ujawnił, że w katalogu opracowanym przez Winfrieda Blissa nosi ona tytuł Spirding-See (czyli jezioro Śniardwy) i jest datowana na XVI w.
![](/media/lib/239/n-las-28bb3c4ec52a4d60c0c6d3215fc0600e.jpg)
Bliskość lasu dobrze wpływa na ciało migdałowate mieszczuchów
13 października 2017, 12:31Życie w miastach, ale w pobliżu lasu utrzymuje ciało migdałowate w lepszym zdrowiu. Ustalenia naukowców z Instytutu Ludzkiego Rozwoju Maxa Plancka mają znaczenie m.in. dla urbanistów.
![](/media/lib/469/n-pieczec-olowiana-strona-z-wizerunkiem-sw.-wojciecha-754842a38e69edc150d344547fd3ad12.jpg)
Unikatowe znalezisko z Zawichostu-Trójcy: XII-wieczna bulla książęca
2 września 2021, 11:12Na terenie dawnej średniowiecznej wsi Trójca, która obecnie jest częścią Zawichostu (woj. świętokrzyskie), znaleziono wyjątkowy zabytek, ołowianą pieczęć - bullę - książęcą. Jak podkreślił dr hab. Marek Florek z Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Sandomierzu, zabytki tego typu są niezwykłą rzadkością. Jeszcze kilkanaście lat temu nie znano ich wcale, stąd historycy nawet nie zdawali sobie sprawy, że polscy książęta używali również pieczęci ołowianych.
![](/media/lib/300/n-puszczab-90d911e4a2e6f9cde69583c8f3135cae.jpg)
Archeolog: dopiero zaczynamy poznawać dzieje Puszczy Białowieskiej
12 lutego 2018, 14:57To, co obecnie wiemy o obecności i wpływie człowieka na Puszczę Białowieską w pradziejach i w średniowieczu, to zaledwie wierzchołek góry lodowej. Dopiero zaczynamy poznawać i rozumieć to zagadnienie - powiedział PAP archeolog z PAN Dariusz Krasnodębski.
![](/media/lib/486/n-hs2a-b18cfe5152f4dd83c1d227fc92d60383.jpg)
Niezwykła rzymska osada odkryta na budowie szybkiej kolei w Anglii
13 stycznia 2022, 05:56Archeolodzy pracujący przy budowie brytyjskiej szybkiej kolei HS2 poinformowali o dokonaniu wyjątkowego odkrycia. W pobliżu wioski Chipping Warden w South Northamptonshire ponad 80 archeologów pracuje od 12 miesięcy na stanowisku, na którym – jak się okazało – istniała niezwykle interesująca wieś z epoki żelaza. Przez wieki była to nic nieznacząca miejscowość, która w IV wieku stała się nagle ważnym punktem handlowym z imponującą drogą o szerokości 10 metrów.
![](/media/lib/312/n-baka-c6fcb87efbd83d67a6a4762e499565d2.jpg)
Otwarcie baru przyczyną znacznego spadku płodności u kobiet
21 czerwca 2018, 07:55Fernando Ramirez Rozzi, który przez lata badał Pigmejów z plemienia Baka zamieszkującego południowo-wschodni Kamerun, zauważył, że w 2011 roku doszło do znacznego spadku płodności u młodych kobiet. Kolejne lata szukał przyczyny takiego stanu rzeczy i ze zdumieniem odkrył, że jest nią... otwarcie baru.
![](/media/lib/497/n-listy-goncze-739683ee16d60da49964401b5ba01779.jpg)
Podczas konserwacji zabytkowej księgi w oprawie odkryto 2 listy gończe i nuty
23 marca 2022, 12:10Podczas konserwacji Księgi gruntowej wsi Remenów z 1786 r. pracownicy Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego (BUŁ) odkryli w oprawie 2 listy gończe z okresu zaborów i nuty (rękopis z fragmentami partytury). Jak wyjaśniono, wzmacnianie opraw dodatkowymi kartami - makulaturą - było częstym zabiegiem w dawnym introligatorstwie.
![](/media/lib/339/n-miod-ddcbb1313969678738c8c464ca7a8758.jpg)
Naukowiec: miody miejskie są równie zdrowie, jak te z pasiek wiejskich
19 lutego 2019, 11:04Miód z pasiek miejskich jest tak samo zdrowy, jak ten z pasiek wiejskich. Pszczoły doskonale radzą sobie w polskich metropoliach i znajdują masę pokarmu przez cały sezon, a jednym z ich ulubionych miejsc są... cmentarze - opowiada PAP dr Hajnalka Szentgyörgyi.